Hoe krijgen we jongeren (en volwassenen) weer aan het lezen?
Dit is geen post met ‘de oplossing’, dit is een oprechte vraag van mijn kant. Ontlezing heeft diverse negatieve gevolgen voor de taalvaardigheid, verbeeldingskracht en het concentratievermogen. Maar lezen is vooral ontspanning.

Als ik kijk met een communicatiebril, dan moeten we juist leesplezier meer onder de aandacht brengen. Het plezier wat een goed boek je kan geven. Het is magisch dat een stapel papier en de juiste woorden je kunnen laten huilen, lachen, verbazen en griezelen.

Als kind las ik al graag en nu nog steeds. Mijn kinderen hebben dat al veel minder. Hun dyslexie zit in de weg, maar vooral de smartphone. Toch krijgen ze met regelmaat een boek van mij en lezen ze elke avond voor het slapen gaan. Ik vraag regelmatig of ze iets over het boek willen vertellen. Het samen praten over boeken, maakt wellicht nieuwsgierig. Ik vertel ook over de boeken die ik zelf lees. Maar eerlijk is eerlijk… ik doe ook maar wat.

Mijn zoon zit nu in het derde jaar van de mavo en moet dit schooljaar welgeteld één boek lezen.
Eén boek! Is dat niet wat weinig? Hij heeft een leeslijst gekregen met 15 boeken en mag uit die lijst één boek kiezen. Op de lijst staat de titel, auteur en het aantal pagina’s. That’s it. Voor de samenvatting zal hij echt even zelf online moeten zoeken.

Ik pretendeer helemaal niet dat ik de oplossing heb of dat ik een betere docent Nederlands zal zijn. Maar ik zou jongeren veel meer willen inspireren door meer verhalen te vertellen. Verhalen die uitnodigen om ‘het gehele boek’ te lezen. Ongeacht het aantal bladzijdes. Zo’n verplichte leeslijst is naar mijn idee ook echt niet meer de oplossing. Want, ik heb even schuin meegekeken, ik zou als 15-jarige ook niet heel enthousiast worden van deze lijst. Op Harry Potter na, wat mijn zoon natuurlijk al heeft gelezen, is er relatief weinig wat aansluit bij zijn belevingswereld. Waarom niet leesadvies op maat? Boeken die jongeren wel kunnen enthousiasmeren om het lezen ook in de toekomst vol te houden.

Is er dan geen hoop meer? Tuurlijk wel! Wat ik op dit moment wel heel inspirerend vind is #booktok op TikTok. Jawel, op het gevreesde social media platform, maar wel het platform waar jongeren actief zijn. #booktok zorgt ervoor dat de YA-boeken niet aan te slepen zijn in de boekwinkels. Ouders, onderwijs e.a. zouden meer oog kunnen hebben voor nieuwe platformen om jongeren aan het lezen te krijgen en te houden.

Mocht ik in de toekomst ooit een communicatieproject kunnen doen om het lezen bij jongeren te verbeteren, dan sta ik daar zeker voor open. Ik denk dat we echt op een andere manier moeten omgaan met de ontlezing. Dus ja, wellicht is ontlezing voor een groot deel wel een communicatievraagstuk.